Xe điện có tiết kiệm hơn xe xăng? Mổ xẻ chi phí thật

Xe điện có thực sự tiết kiệm hơn xe xăng? Cuộc chiến chưa có hồi kết

Chào anh em Yêu Môtô, dạo gần đây trên các diễn đàn, câu chuyện về xe điện lại nóng hơn bao giờ hết. Người thì bảo xe điện là tương lai, đi vừa êm vừa rẻ như cho. Kẻ thì lắc đầu bảo “đồ chơi thôi”, chi phí ẩn còn tốn hơn cả nuôi xe xăng. Vậy sự thật nằm ở đâu? Xe điện có thực sự là một khoản đầu tư kinh tế thông minh, hay chỉ là một trào lưu đắt đỏ?

Trong bài viết này, chúng ta sẽ không nói suông. Anh em mình sẽ cùng nhau “mổ xẻ” từng loại chi phí, từ lúc dắt xe ra khỏi hãng cho đến những ngày dài rong ruổi trên đường. Hãy cùng đặt lên bàn cân một cách sòng phẳng nhất để xem giữa xe điện và xe xăng, “chiến mã” nào mới thực sự giúp anh em mình tiết kiệm túi tiền nhé!

1. Chi phí ban đầu: Cú đấm đầu tiên vào ví tiền

Đây là rào cản lớn nhất và cũng là điều anh em cân nhắc đầu tiên. “Tiền tươi thóc thật” bỏ ra để sở hữu một chiếc xe là bao nhiêu?

Giá lăn bánh của xe máy điện

Không thể phủ nhận, giá niêm yết của xe máy điện hiện nay thường nhỉnh hơn một chút so với các mẫu xe xăng có cùng phân khúc hiệu năng. Một chiếc xe điện phổ thông, đủ sức đáp ứng nhu cầu đi lại trong thành phố của các hãng như VinFast, Yadea… thường có giá dao động từ 25 đến 55 triệu đồng. Các dòng cao cấp hơn như của Dat Bike có thể lên tới 70-80 triệu đồng.

Ví dụ: VinFast Evo200 có giá khoảng 22 triệu (chưa kèm pin), nếu mua pin thì tổng chi phí khoảng 40-42 triệu. Trong khi đó, các mẫu Feliz S, Klara S cũng nằm trong tầm giá 30 triệu.

Giá lăn bánh của xe máy xăng

Thị trường xe xăng đa dạng hơn rất nhiều, với mức giá trải dài từ bình dân đến cao cấp. Anh em có thể dễ dàng tìm thấy một chiếc Honda Wave Alpha hay Yamaha Sirius chỉ với khoảng 20-25 triệu đồng là đã có thể lăn bánh. Các dòng xe tay ga quốc dân như Honda Vision, Air Blade thì giá cao hơn, khoảng 35-60 triệu đồng tùy phiên bản.

Kết luận vòng 1: Xét về chi phí mua ban đầu, xe máy xăng đang có lợi thế rõ rệt với nhiều lựa chọn giá rẻ và dễ tiếp cận hơn. Tuy nhiên, khoảng cách này đang dần được thu hẹp khi các hãng xe điện liên tục tung ra những mẫu mã mới với giá cạnh tranh hơn.

2. Chi phí vận hành: Cuộc chiến đường dài mới thực sự bắt đầu

Đây mới là phần quan trọng nhất, quyết định xem về lâu dài, ai mới là người chiến thắng. Chi phí vận hành bao gồm hai khoản chính: nhiên liệu và bảo dưỡng.

“Nạp năng lượng”: Sạc điện vs đổ xăng

Hãy làm một phép toán đơn giản để xem chi phí trên mỗi 100km của hai loại xe nhé.

Đối với xe điện:

• Một chiếc xe điện phổ thông (ví dụ VinFast Evo200) có dung lượng pin khoảng 3.5 kWh, đi được tầm 200 km (trong điều kiện lý tưởng, thực tế có thể khoảng 150-170 km). Ta lấy con số trung bình là 160km.
• Để sạc đầy pin 3.5 kWh, với giá điện sinh hoạt bậc 3 (khoảng 2.200 VNĐ/kWh) hoặc sạc tại trạm (khoảng 3.300 VNĐ/kWh), ta lấy mức trung bình là 3.000 VNĐ/kWh.
• Chi phí sạc đầy: 3.5 kWh * 3.000 VNĐ = 10.500 VNĐ.
• Chi phí trên 100 km: (10.500 VNĐ / 160 km) * 100 = ~6.500 VNĐ.

Đối với xe xăng:

• Một chiếc xe tay ga phổ thông (ví dụ Honda Vision) có mức tiêu thụ nhiên liệu khoảng 1.8 – 2.2 lít/100km. Ta lấy con số trung bình là 2 lít/100km.
• Giá xăng RON 95 hiện tại (tạm tính) là 24.000 VNĐ/lít.
• Chi phí trên 100 km: 2 lít * 24.000 VNĐ = 48.000 VNĐ.

So sánh: 48.000 VNĐ so với 6.500 VNĐ! Sự chênh lệch là quá rõ ràng. Chi phí năng lượng của xe xăng cao gấp hơn 7 lần so với xe điện. Nếu một tháng anh em đi 1.000km, tiền xăng sẽ tốn gần 500.000 VNĐ, trong khi tiền điện chỉ khoảng 65.000 VNĐ. Đây là một con số cực kỳ đáng suy ngẫm.

Chi phí bảo dưỡng: “Nuôi” xe nào đỡ tốn hơn?

Nhiều anh em chỉ nhìn vào tiền xăng mà quên mất chi phí bảo dưỡng định kỳ cũng là một khoản không hề nhỏ.

Xe máy xăng:

Cấu tạo của động cơ đốt trong rất phức tạp với hàng trăm chi tiết chuyển động. Do đó, danh sách bảo dưỡng định kỳ khá dài:

• Thay nhớt máy (1.500 – 2.000 km/lần).
• Thay nhớt láp (hộp số) (5.000 – 6.000 km/lần).
• Vệ sinh/thay lọc gió.
• Kiểm tra/thay bugi.
• Vệ sinh nồi, kim phun, buồng đốt.
• Kiểm tra/thay dây curoa.
• Và nhiều chi tiết khác…

Tổng chi phí cho những lần bảo dưỡng này mỗi năm có thể lên đến vài triệu đồng, tùy vào mức độ sử dụng và tình trạng xe.

Xe máy điện:

Xe điện có cấu tạo đơn giản hơn rất nhiều. Động cơ điện ít bộ phận chuyển động, không có dầu nhớt, không có bugi, không có hệ thống phun xăng… Do đó, việc bảo dưỡng nhẹ nhàng hơn hẳn:

• Kiểm tra hệ thống phanh (thay má phanh khi mòn).
• Kiểm tra lốp xe.
• Kiểm tra hệ thống điện, các giắc cắm.

Về cơ bản, chi phí bảo dưỡng của xe điện gần như không đáng kể so với xe xăng. Anh em sẽ tiết kiệm được rất nhiều thời gian và tiền bạc cho khoản này.

Kết luận vòng 2: Về chi phí vận hành, xe điện giành chiến thắng tuyệt đối. Chi phí năng lượng rẻ hơn nhiều lần và chi phí bảo dưỡng gần như bằng không đã tạo nên một lợi thế cực lớn trong cuộc đua đường dài.

3. Chi phí ẩn và những yếu tố ngoài lề cần cân nhắc

Cuộc chơi chưa kết thúc ở đó. Có những khoản chi phí mà lúc mua xe chúng ta ít khi nghĩ tới, nhưng nó lại ảnh hưởng lớn đến tổng chi phí sở hữu.

Tuổi thọ và chi phí thay pin: “Trái tim” đắt giá của xe điện

Đây chính là nỗi lo lớn nhất của nhiều người khi cân nhắc mua xe điện. Pin là bộ phận đắt nhất trên một chiếc xe điện. Tuổi thọ của pin lithium-ion hiện nay thường được tính bằng số chu kỳ sạc (khoảng 1000-2000 chu kỳ) hoặc số năm (khoảng 5-8 năm), sau đó pin sẽ bị chai và giảm hiệu năng.

Chi phí thay một bộ pin mới không hề rẻ, có thể lên tới 15-25 triệu đồng, chiếm gần 30-50% giá trị chiếc xe. Đây là một khoản tiền lớn mà anh em phải chuẩn bị tinh thần sau vài năm sử dụng.

Giải pháp: Thuê pin. Nhiều hãng xe như VinFast đã đưa ra chính sách thuê pin rất thông minh. Thay vì bỏ một cục tiền lớn mua pin, anh em chỉ cần trả một khoản phí hàng tháng (vài trăm nghìn đồng) và không cần lo lắng về rủi ro hỏng hóc hay chai pin, vì hãng sẽ lo việc bảo hành và thay thế. Điều này biến một chi phí vốn khổng lồ thành một chi phí vận hành nhỏ, dễ kiểm soát hơn.

Khấu hao và giá trị bán lại

Một sự thật là xe máy xăng, đặc biệt là các dòng xe của Honda, giữ giá rất tốt. Một chiếc xe đi vài năm vẫn có thể bán lại với giá cao. Ngược lại, thị trường xe điện cũ vẫn còn khá mới mẻ và chưa ổn định. Do lo ngại về vấn đề pin, giá trị bán lại của xe điện thường thấp hơn và khó bán hơn xe xăng.

Tuy nhiên, khi xe điện ngày càng phổ biến và công nghệ pin được cải thiện, vấn đề này có thể sẽ thay đổi trong tương lai.

4. Tổng kết: Vậy ai là người chiến thắng?

Để có câu trả lời cuối cùng, hãy cùng làm một bài toán tổng chi phí sở hữu trong 3 năm, với một người đi trung bình 15.000 km/năm (tổng 45.000 km).

Lưu ý: Bảng tính chỉ mang tính tham khảo, chi phí thực tế có thể thay đổi tùy vào giá điện/xăng và thói quen sử dụng.

Nhìn vào bảng trên, có thể thấy rõ ràng, dù giá mua ban đầu của chiếc Vision cao hơn, nhưng nếu tính cả chi phí thuê pin, số tiền bỏ ra ban đầu là tương đương. Tuy nhiên, sau 3 năm, tổng chi phí sở hữu của xe điện tiết kiệm hơn gần 20 triệu đồng. Con số này sẽ càng lớn nếu anh em đi càng nhiều và sử dụng xe trong thời gian dài hơn.

Vậy câu trả lời cho câu hỏi “Xe điện có thực sự tiết kiệm hơn xe xăng?” là: CÓ, nhưng với điều kiện.

• Xe điện sẽ tiết kiệm hơn nếu: Bạn di chuyển nhiều, quãng đường đi làm hàng ngày dài, có ý định sử dụng xe lâu dài (trên 3 năm) và có chỗ sạc thuận tiện tại nhà hoặc cơ quan.
• Xe xăng có thể vẫn hợp lý hơn nếu: Bạn có ngân sách ban đầu eo hẹp, di chuyển ít, thường xuyên đi phượt xa hoặc sống ở những nơi chưa có hạ tầng trạm sạc tốt.

Cuối cùng, lựa chọn là của anh em. Hi vọng bài phân tích chi tiết này của Yêu Môtô đã giúp anh em có một cái nhìn toàn cảnh và sòng phẳng nhất về chi phí của hai dòng xe. Hãy cân nhắc kỹ nhu cầu, thói quen và điều kiện của bản thân để chọn ra người bạn đồng hành phù hợp nhất trên mọi nẻo đường nhé!